معرفی فیلم علت مرگ نامعلوم؛ معمایی ترین فیلم ایرانی

از فیلم های کمدی ایرانی خسته شده‌اید؟ فیلم علت مرگ نامعلوم یک درام رازآلود و دیدنی است که در سال 1403 در سینمای ایران اکران شد. در ادامه با معرفی آن همراه ما باشید.

در زمانی که فیلم های کمدی ایرانی یکی پس از دیگرای اکران می‌شوند و در گیشه سینما جولان می‌دهند، ساختن سینمایی درام آن هم از جنس راز آلود و معمایی بودن دل و جرات خاصی را می‌خواهد. شاید بگویید که مخاطب عادت کرده است که به تماشای فیلم کمدی و مبتذل بنشیند؛ اما مگر همین مخاطب بهترین فیلم های هالیوودی و غیر ایرانی را تماشا نمی‌کند؟ در همین راستا علی زرنگار جزو آن دسته از فیلمسازانی است که تصمیم گرفته است تا نشان دهد که مخاطب ایرانی شایستگی بیشتر از تماشای ابتذال دارد.

فیلم علت مرگ نامعلوم؛ روایتی پیچیده و نفس گیر

• نویسنده و کارگردان: علی زرنگار
• تهیه‌کننده: مجید برزگر
• بازیگران: بانیپال شومون، علی‌رضا ثانی‌فر، ندا جبرئیلی، علی‌محمد رادمنش، زکیه بهبهانی، رضا عموزاد، سهیل باوی، سعید رضایی‌کیا، میلاد مرادی، احمد دهقان‌رحیمی، منصور غنی‌جاهد و اشکان عاشوری
• مجری طرح: پویان صادقی
• مدیر فیلمبرداری: داود ملک‌
• تدوین: حمید نجفی‌راد
• طراحی و ترکیب صدا: سیدعلی‌رضا علویان
• طراح صحنه و لباس: محمدرضا میرزامحمدی
• صدابردار: سعید بجنوردی (با تشکر از علی ذوالفقاری)
• موسیقی: عیسی حبیب‌زاده
• طراح چهره‌پردازی: محمدرضا قومی
• رنگ‌آمیزی تصاویر: حمیدرضا فطوره‌چیان
• منشی صحنه: مارال فتحی
• برنامه‌ریز: سیاوش رمضانلو، امید راد
• دستیار اول کارگردان: سیاوش رمضانلو، احسان شیری
• عکاس: پیام صادقی
• طراح پوستر: نسیم گرجی
• جانشین تهیه کننده: مهدی برزگر
• مدیر تولید: محمد جعفری
• مدیر روابط عمومی: نغمه دانش آشتیانی
• تاریخ اکران: 5 دی 1403
• ژانر: درام، راز آلود و جاده‌ای
• مدت زمان فیلم: 104 دقیقه

فیلم علت مرگ نامعلوم روایت‌گر هفت مسافر با هفت دنیای متفاوت است. هفت مسافری که هر یک روایتی دارد و هر یک از شما به نحوی با آن‌ها ارتباط خواهید گرفت. شاید بتوان گفت که نقطه مشترک این هفت مسافر در سفری طولانی است که آغاز کرده‌اند و اتفاق و حادثه تلخی که در این سفر می‌افتد، زندگی‌ آن‌ها را مثل تکه‌های کلافی در هم می‌تابد. در ادامه در این مطلب از مجله سینمایی مستر دیالوگ قصد داریم تا این روایت پیچیده و نفس گیر را بیشتر باهم موشکافی کنیم. با ما همراه باشید.

خلاصه داستان فیلم سینمایی علت مرگ نامعلوم

همانطور که در ابتدا مقداری اشاره کردیم، خلاصه فیلم سینمایی علت مرگ نامعلوم درباره هفت مسافر با دغدغه‌‎‌های متفاوت است که قصد دارند شهداد را به مقصد شهر کرمان ترک کنند. در میانه راه یکی از مسافران فوت می‌کنند و وقتی دیگران به اورژانس خبر می‌دهند، آنها بخاطر عدم تایید پزشک نیرویی نمی‌فرستند. مشکل اینجاست که یافتن پزشک در آن شرایط، آن هم تا طلوع آفتاب ممکن نیست و در طی این مسیر اتفاقاتی می‌افتد که…

این فیلم چه ژانری دارد؟

فیلم سینمایی علت مرگ نامعلوم در ژانر درام تولید شده است؛ با این حال به علت آن‌که داستان این اثر و روایتش در دل یک جاده اتفاق می‌افتد، می‌توانیم آن را یک فیلم جاده‌ای نیز درنظر بگیریم. از طرفی دیگر این فیلم به دلیل آن‌که رازها و حقایق نامعلومی را در مقابل چشمان مخاطبین به تصویر می‌کشد می‌تواند در زیر گروه ژانر معمایی و راز آلود قرار بگیرد.

اگر به ژانر معمایی علاقه دارید، بیشتر بخوانید: 11 فیلم معمایی 2023 که ارزش دیدن دارند!

فیلم علت مرگ نامعلوم در چه تاریخی اکران شد؟

تاریخ اکران سینمایی علت مرگ نامعلوم مصادف با تاریخ  5 دی 1403 بوده است. مدت زمان این فیلم 104 دقیقه است که پیشنهاد می‌‌کنیم آن را به همراه خانواده یا دوستان خودتان تماشا کنید.

با علی زرنگار، کارگردان فیلم علت مرگ نامعلوم بیشتر آشنا شوید

علی زرنگار کارگردان، عکاس، شاعر و نویسنده اهل ایران است که تحصیلات خود را در رشته کارگردانی سینما و ادبیات نمایشی تحصیل کرد. احتمال زیادی وجود دارد که نام او را تا به حال نشنیده باشید و اکنون برای اولین بار حضور او به عنوان کارگردان فیلم علت مرگ نامعلوم نظر شما را به خود جلب کرده باشد.

جالب است بدانید که علی زرنگار از جمله اعضای رسمی کانون نمایشنامه نویسان و کانون فیلمنامه نویسان ایران محسوب می‌شود. این کارگردان از دهه هشتاد کار خود را با ساخت فیلم‌ های کوتاه شروع  و سپس فیلمنامه‌نویسی را آغاز کرد و فیلم‌های معروفی همچون بدون تاریخ، بدون امضاء و مغز استخوان را نوشت. شاید با دیدن نام همین دو فیلم، به فکر فرو رفته باشید و با خودتان بگویید پس آقای زرنگار کارگردانی تازه کار و ناشناخته نیست. دقیقا ما قصد داریم تا شما به چنین نتیجه گیری با معرفی این کارگردان ایرانی برسید. در ادامه جزئیات بیشتری از اولین فیلم بلند سینمایی او شرح خواهیم داد.

فیلم علت مرگ نامعلوم به کارگردانی و نویسندگی علی زرنگار و تهییه‌کنندگی مجید برزگر ساخته شد‌. این اثر توجهات بین‌المللی گرفت و  توسط Raft Films به صورت بین‌المللی و خانه فیلم در ایران توزیع شد. 

واکنش آقای زرنگار به حذف فیلم علت مرگ نامعلوم از جشنواره فجر

در ابتدا قرار بود که فیلم آقای زرنگار در چهلمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآید، درنهایت به دلایلی این فیلم از دور رقابت این جشنواره کنار گذاشته شد. در آن زمان آقای زرنگار متنی را در انتقاد نسبت به این موضوع منتشر کردند که در ادامه این متن را باهم می‌خوانیم:

«سینما تاریخ‌نگاریِ اجتماعی‌ست. فیلمِ اجتماعی، روایتگرِ روزگاری‌ست که بر مردمان می‌رود. و “علت مرگ: نامعلوم” یک فیلمِ اجتماعی‌ست که وفادارانه به واقعیت می‌پردازد. آنچه شما را وادار کرده است که علی‌رغمِ رایِ شش به یکِ هیات انتخاب، آن را کنار بگذارید، همین واقعیتِ فاش و آشکاری‌ست که هر روزه مردمان با آن دست به گریبانند. رازِ مگویِ شما سال‌هاست که دهان به دهانِ هر که در این جامعه نفس کشیده، گشته است.
روی سخنم با شماست که به خودتان حق می‌دهید رویِ رای هیات انتخاب خط بکشید و با نگاه واپس‌گرای کژ و ناموزونتان آن را به هیچ بیانگارید. روی سخنم با شماست، “شما” یعنی کسانی که همیشه سویِ دیگر ما ایستاده‌اید و در زمینِ دیگری به جز فرهنگ، به بازی حذف و جرح و ابطالتان پرداختید. روی سخنم با شماست؛ شمایی که سینما را مِلکِ شخصیِ خود می‌دانید و اختیارِ دست بردن در لیستِ نهایی هیات انتخاب را دارید، تا هروقت که لازم باشد بیایید و دلواپسانه فیلمی را از لیستِ نهایی خارج کنید.
دارم از سینما حرف می‌زنم. با شما دارم از سینما حرف می‌زنم، بیهوده است اما دارم از زحمتِ بسیار حرف می‌زنم. این خشم و اندوهم کمتر به خاطرِ خودم و بیشتر به خاطرِ عواملی‌ست که دلسوزانه پابه پایم آمدند تا سرآخر آن فیلمی که آرزو داشتیم به انجام برسد.

نگاهی به بازیگران فیلم علت مرگ نامعلوم

حالا که کمی با کارگردان فیلم علت مرگ نامعلوم بیشتر آشنا شدید، وقت آن رسیده تا نیم نگاهی به بیوگرافی بازیگران این فیلم بیندازیم. بدون شک بسیاری از بازیگران این اثر برای شما تازه کار و آشنا به نظر می‌رسند؛ با این حال نگران نباشید. هدف این بخش آشنایی هرچه بیشتر شما با هنرپیشگان این اثر سینمایی است.

بانیپال شومون

بانیپال شومون از جمله بازیگران ایرانی است که در 30 آذر 1357 به دنیا آمد. شاید جالب باشد بدانید که او از تباری آشوری داشته و در رشته مهندسی عمران تحصیل کرده است. این بازیگر از سال 1376 با تئاتر کار خود را آغاز کرد.‌ او سپس در انیمیشن آخرین داستان صداپیشگی شخصیت روزبه را برعهده گرفت. شاید چهره آقای شومون برای افرادی که به تماشای سریال شهرزاد نشسته‌اند آشنا به نظر برسد. باید بگوییم که این آشنایی یک اشتباه دیداری نیست و دقیقا آقای شومون با سریال شهرزاد به شهرت زیادی دست پیدا کرد. از دیگر آثار این بازیگر می‌توان به فیلم‌های خجالت نکش، تنگه ابوقریب، لس آنجلس-تهران، جاده قدیم، شبی که ماه کامل شد، گل‌های باوارده و سریال خاتون اشاره کنیم.

علیرضا ثانی‌ فر

علیرضا ثانی‌فر بازیگر، صداپیشه و نویسنده ایرانی در 1 فروردین 1351 متولد شد. بسیاری از اهالی رسانه او را از جهت قلمی که دارد و فعالیتش در حوزه نویسندگی می‌شناسند؛ با این حال او در رشته بازیگری تحصیل کرده است و بازیگری حرفه‌ای را از سال 1364 با فیلم مرگ گرگ‌ها شروع کرد. آقای ثانی‌فر در فیلم‌های مشهوری همچون اتانازی، آخرین بار کی سحر را دیدی، خون خدا، لتیان، نبودنت، سریال‌های سایه‌بان، حرفه‌ای، نوبت لیلی و شریک جرم بازی کرده است. او دارای دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد جشنواره فجر برای فیلم تشریح شد.

ندا جبرائیلی

ندا جبرائیلی بازیگر ایرانی در 15 مهر 1369 به دنیا آمد. خانم جبرائیلی با فیلم سکوت بازیگری را شروع کرد و سپس برای بازی در فیلم قاعده تصادف و مردن در آب مطهر، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن و نقش اول زن شد. تنها سریال تلویزیونی که این بازیگر در آن حضور داشته، سریال برادر جان است. ندا جبرائیلی در آثاری همچون ماهی و گربه، کارت پرواز، بنفشه آفریقایی و جنگ جهانی سوم حضور دارد.

علی‌ محمد رادمنش

علی‌محمد رادمنش بازیگر ایرانی است که در سال 1358 به دنیا آمد. او در رشته تئاتر تحصیل کرد و در حوزه نویسندگی و کارگردانی نیز فعالیت می‌کند. آقای رادمنش دارای شش دیپلم افتخار و شش تندیس نویسندگی، کارگردانی و بازیگری از جشنواره بین المللی تئاتر فجر و برنده ی چندین دیپلم افتخار و تندیس از جشنواره های سراسری است. از آثار او باید به سوییپر و گل نساء اشاره کنیم.

اگر به سینمای ایران علاقه دارید، بیشتر تماشا کنید: 8تا از بهترین فیلم های ایرانی ۱۴۰۳

از دیگر بازیگران فیلم علت مرگ نامعلوم می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

• زکیه بهبهانی
• رضا عموزاد
• سهیل باوی
• سعید رضایی‌کیا
• میلاد مرادی
• احمد دهقان رحیمی
• منصر غنی‌جاهد
• محمدرضا حسینیان
• اشکان آشوری
• مجتبی میرحسینی
• سحر بابایی

نقد فیلم سینمایی علت مرگ نامعلوم

در ابتدا هم اشاره کردیم، به نوعی می‌توان گفت که علت مرگ نامعلوم یکی از آن دسته آثاری است که این روزها در سینمای ایران بسیار نادر و کم‌نظیر محسوب می‌شود. این اثر یک فیلم در سبک درام جاده‌ای است که معمولا نظیر آن را خیلی کم در سینما می‌بینیم. خود شخص بنده آخرین فیلم جاده ای و فاخر در سینمای ایران که به ذهنم می‌آید، سینمایی جاده خاکی است. اگر از تماشای جاده خاکی لذت برده باشید و از تم و درون مایه آن در دل یک جاده تجربه خوبی را کسب کرده باشید، بدون شک از علت مرگ نامعلوم لذت خواهید برد.

علت مرگ نامعلوم نتیجه سینمای مستقل و خلاقیت علی زرنگار است. بازیگران فیلم جز افراد بسیار معروف نیستند و صد البته بازیگرانی نیستند که مخاطب را ترغیب به آمدن به سینما کنند‌. با این حال نقش‌آفرینی آن‌ها به حدی چشمگیر است که مخاطب را حیرت‌زده می‌کند و بدون شک پس از تماشای آن، به دوستان خودتان این اثر را پیشنهاد خواهید داد.

نمرات فیلم علت مرگ نامعلوم بالا هستند و شاید مهم‌ترین دلیلی که برای چنین دستاوردی بتوان به آن اشاره کرد، فیلمنامه بسیار قوی این اثر باشد. در حقیقت فیلمنامه  سینمایی علت مرگ نامعلوم در بیان یک مفهوم مهم در حوزه انسانیت به خوبی عمل می‌کند.

اثر جدید زرنگار اگرچه از آن دسته فیلم‌های گیشه راضی کن و پرمدعا نیست اما در زمانه‌ای که فیلم‌ های کمدی ایرانی عمدتا بی‌محتوا و یا درام‌های سیاه و تلخ در سینما طرفدار دارند، عملکردی قابل قبول دارد.

این فیلم همچنین با شرکت در جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای در چهار رشته بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمبرداری و بهترین بازیگر نقش مرد نامزد جایزه شد که توانست برنده عنوان بهترین فیلمبرداری شود.ناگفتنی نماند که این فیلم در جشنواره زوریخ جایزه بهترین فیلم در سال 2024 را کسب کرد.

5 دلیل برای تماشای فیلم علت مرگ نامعلوم

در بخش انتهایی به شکل واضح و صریح قصد داریم تا شما را راضی کنیم که به تماشای فیلم سینمایی علت مرگ نامعلوم بنشینید. شاید تعجب کنید؛ اما بیایید تا ابتدا به دلایل ما نگاهی داشته باشید و سپس خودتان درمورد این موضوع تصمیم نهایی را بگیرید.

بهره گیری از داستانی جذاب و متفکرانه

پیش‌تر هم در ابتدا توضیح دادیم که فیلم با روایت هفت مسافر که پیش از طلوع آفتاب از شهداد به مقصد کرمان حرکت می‌کنند، آغاز می‌شود. در میانه راه، متوجه می‌شوند یکی از مسافران فوت کرده است. این اتفاق، آن‌ها را درگیر تصمیم‌گیری‌های اخلاقی و انسانی می‌کند که هر کدام نشان‌دهنده جنبه‌ای از رفتارهای اجتماعی است. این داستان، به خوبی شما را درمورد تصمیم گیری‌های اخلاقی در مواقع بحرانی به فکر فرو خواهد برد.

بهره گیری از بازیگران غیرمشهور اما کاربلد

حضور بازیگرانی چون بانیپال شومون، علیرضا ثانی‌فر و ندا جبرائیلی در این فیلم و هنرنمایی که به اجرا گذاشته‌اند، باعث شده تا شاهد روایتی عمیق‌تر و دیدنی‌تر باشیم. شاید در ابتدا نبود بازیگران مشهور در این فیلم شما را از تماشای آن منصرف کند؛ اما به شما قول می‌دهیم که بازی‌های قابل‌تحسین این بازیگران، شخصیت‌ها را باورپذیر و نزدیک به واقعیت نشان می‌دهد و در تمام طول فیلم با دنیای درونی این شخصیت‌ها همراه خواهید شد.

 کارگردانی و فیلم‌برداری تحسین‌برانگیز

علی زرنگار در نخستین تجربه کارگردانی فیلم بلند خود، با بهره‌گیری از فیلم‌برداری داود ملک‌حسینی، تصاویری زیبا و هنرمندانه از جاده‌ها و مناظر جنوب ایران به تصویر کشیده است. این تصاویر، نه تنها به جذابیت بصری فیلم افزوده، بلکه به انتقال حس و حال داستان نیز کمک می‌کند.

پرداختن به موضوعات اجتماعی و اخلاقی

فیلم با مطرح کردن مسائلی چون تصمیم‌گیری‌های اخلاقی در شرایط بحرانی، واکنش‌های انسانی در مواجهه با مرگ و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مخاطب را به تفکر و تأمل درباره این موضوعات دعوت می‌کند. این پرداختن به مسائل اجتماعی، فیلم را از یک داستان ساده فراتر می‌برد و به آن عمق معنایی می‌بخشد. در واقع به درستی وجود چنین المان‌هایی است که باعث شده تا فیلم علت مرگ نامعلوم در زمره ژانر معمایی و رازآلود قرار بگیرد.

تحسین منتقدان و نامزدی جوایز بین‌المللی

پیش‌تر در بخش نقد اشاره کردیم که سینمایی علت مرگ: نامعلوم در جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای در چهار رشته بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌برداری و بهترین بازیگر نقش مرد نامزد و موفق به کسب جایزه بهترین فیلم‌برداری شد. همچنین، منتقدان داخلی نیز از این فیلم به عنوان اثری درخشان و تفکربرانگیز یاد کرده‌اند.

در نهایت با تمام مواردی که شرح دادیم علت مرگ: نامعلوم با داستانی جذاب، بازی‌های درخشان، کارگردانی هنرمندانه و پرداختن به موضوعات اجتماعی و اخلاقی، تجربه‌ای متفاوت و ارزشمند را برای مخاطبان خود فراهم می‌کند که تماشای آن را به علاقه‌مندان سینما توصیه می‌کنیم. با این حال مثل همیشه تصمیم نهایی با شماست که به تماشای این فیلم بنشینید یا خیر.

نظرات فعالین سینما درمورد فیلم علت مرگ نامعلوم

حالا که تلاش کردیم تا این فیلم از از دریچه نگاه خودمان نقد کنیم، بهتر است تا نیم نگاهی به نظرات و نقد تعدادی از منتقدین داخلی داشته باشیم:

نقد آقای عباس امینی؛ فیلمساز

چند روزی است که قصد دارم درباره فیلم «علت مرگ: نامعلوم» بنویسم و تماشای این اثر برجسته را به دوستانم توصیه کنم. همیشه از برچسب‌هایی مانند “فیلم اجتماعی” یا “فیلم شریف” دوری کرده‌ام؛ اما آنچه در این سه سال برای جلوگیری از دیده شدن این فیلم رخ داده، تلخ و تأمل‌برانگیز است. علی زرنگار، با بردباری در برابر تمامی موانع ایستاد تا اثرش به مخاطبان برسد. ایستادگی در برابر بی‌عدالتی چیزی جز شرافت نیست؛ شرافتی که در جای‌جای قاب‌های این فیلم نمایان است و برای درک آن نیازی به جنجال‌های سیاسی یا نگاه‌های جهت‌دار نیست.

سینمایی علت مرگ نامعلوم روایتگر انسان‌هایی است که در مواجهه با وضعیتی ناگزیر، میان انتخاب‌های سخت گیر افتاده‌اند. آن‌ها باید تصمیم بگیرند که با جنازه‌ای که ناخواسته بر دوششان مانده چه کنند؛ حفظش کنند یا به خاک بسپارند. این موقعیت، استعاره‌ای از سرزمینی است که همچون پیکری معلق، در برزخ بلاتکلیفی گرفتار شده؛ نه می‌توان آن را به دست فراموشی سپرد و نه امکان رها کردنش وجود دارد. فیلم، این حقیقت تلخ را با تحمیل روایت به مخاطب دیکته نمی‌کند، بلکه او را در دل سرنوشت شخصیت‌هایش غرق می‌سازد.

آقای کیوان مهرگان از خبر آنلاین

این فیلم ادای احترامی است به سینمای مستقل، خلاق و جسور ایران؛ سینمایی که با وجود تمام محدودیت‌ها، همچنان زنده و در برابر فیلم های کمدی ایرانی سر خم نکرده است. فیلم سینمایی علت مرگ نامعلوم پس از سه سال توقیف، نه‌تنها کمر خم نکرد، بلکه به نمادی از پایداری سینمای مستقل در برابر جریان‌های مخرب بدل شد. احساسی که بعد از پایان فیلم بر جای می‌ماند، چیزی جز جمله معروف «پاپیون» نیست: «بی‌شرف‌ها، ما هنوز زنده‌ایم!»

این فیلم برای مخاطبانی ساخته شده که از سینما انتظار هیجان دارند، به دنبال تفکر هستند و به کم راضی نمی‌شوند. برای آن‌هایی که با سوال‌های بی‌پاسخ وارد سالن سینما می‌شوند و با ذهنی درگیر و تجربه‌ای غنی از آن خارج می‌شوند. این فیلم، بیننده را در سفری عمیق همراه خود می‌کشاند، جایی که تمامی احساسات و تجربیات زندگی احضار می‌شوند تا معنایی تازه بیابند.

او در ادامه نقد خود می‌نویسد:

علی زرنگار، در نخستین تجربه کارگردانی خود، ترکیبی از شاعرانگی کیارستمی، نقد اجتماعی رخشان بنی‌اعتماد و غافلگیری اصغر فرهادی را به نمایش می‌گذارد. اما این تأثیرپذیری صرفاً تقلید نیست، بلکه اجتهادی هنرمندانه است که نوید فیلمسازی متفاوت را می‌دهد. فیلم از جزئیات مینیاتوری‌اش تا طراحی صحنه، دکور، لباس و گریم، همگی در هماهنگی کامل قرار دارند. انتخاب بازیگران هوشمندانه است؛ خوشبختانه هیچ چهره پر زرق‌وبرق و سلبریتی‌ای در میان آن‌ها دیده نمی‌شود و همین، باورپذیری فیلم را دوچندان کرده است. دیالوگ‌ها دقیق و به‌قاعده‌اند، بازی‌ها یکدست و تأثیرگذارند، و هیچ‌چیز اضافه یا بیرون‌زده‌ای در فیلم دیده نمی‌شود.

سینمایی علت مرگ: نامعلوم یک فیلم جاده‌ای خوش‌ساخت است که به‌عنوان نخستین تجربه کارگردانی، از انسجام و پختگی بالایی برخوردار است. قصه‌ای جهان‌شمول که در یک بازه زمانی محدود و خطی پیش می‌رود و با معرفی موجز کاراکترها، نیازهای دراماتیک آن‌ها را تا لحظه‌های غافلگیرکننده به‌خوبی پرورش می‌دهد. این فیلم نه‌تنها یک روایت سینمایی، بلکه سندی است از آنچه در سینمای ایران گذشته و همچنان در حال رخ دادن است.

سحر عصرآزاد؛ نگاهی متفاوت به علت مرگ نامعلوم

اگر می‌خواهید بدانید چرا فیلم علت مرگ: نامعلوم به نویسندگی و کارگردانی علی زرنگار و تهیه‌کنندگی مجید برزگر سه سال توسط مافیای سینما و وزارت ارشاد توفیق شده بود، کافی است نگاهی به وضعیت اکران سینمای ایران در همین سال‌های اخیر بیندازید. پشت پرده این محدودیت‌ها و همچنین رشد گیشه‌های کاذب و میلیاردی، تفکری نهفته است که سرنوشت بسیاری از فیلم‌های مستقل و جسور را به چالش کشیده است.

فیلم علت مرگ: نامعلوم یک فیلم جاده‌ای خوش‌ساخت است که در نخستین تجربه کارگردانی یک فیلمنامه‌نویس، به پختگی و انسجام قابل توجهی رسیده است. فیلم روایتی خطی و درامی جهان‌شمول دارد که در یک بازه زمانی فشرده یک‌روزه رخ می‌دهد. در این مدت کوتاه، هم شخصیت‌ها به شکلی موجز معرفی می‌شوند و هم نیازهای دراماتیک پنهان آن‌ها با ظرافتی خاص پرورش می‌یابد. هر لحظه‌ای که از فیلم می‌گذرد، مخاطب بیش از پیش درگیر سرنوشت آدم‌های داستان می‌شود، تا جایی که در انتها، غافلگیری‌های فیلم به نقطه‌ای هوشمندانه می‌رسد.

در پایان باید گفت که پایان بندی این فیلم، تأثیرگذار و عمیق است؛ پایانی که جهان فیلم را گسترش می‌دهد و آن را فراتر از یک وَن فرسوده، جاده خاکی و کاراکترهای به ته خط رسیده‌اش می‌برد. فیلم تماشاگر را وادار به همذات‌پنداری می‌کند، چه با سرگشتگی آدم‌های درون قصه و چه با چشمان نگران مادر و فرزند بلوچ که در دلشوره‌ای ازلی-ابدی گرفتارند. این فیلم، حکایت گمشدگانی است که شاید دیگر هیچ‌گاه بازنگردند، گمشدگان دیروز، امروز و فردا!

آقای عباس نصراللهی

علت مرگ نامعلوم، ادامه همان راهی است که علی زرنگار در فیلمنامه‌هایی که پیش از این نوشته و دیگران ساخته بودند، رفته بود و دیده بودیم (چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت، بدون تاریخ بدون امضا و مغز استخوان)، فیلمنامه‌هایی که تعلیق عنصر اصلی آن‌هاست و این تعلیق تنیده شده در قواعد و قوانین زندگی روزمره آدم‌های جهان داستان است (مبحثی پزشکی یا حقوقی و…) و فیلمنامه می‌تواند کششی از جنس فیلم‌های آشنای پرتعلیق برایمان ایجاد کند.
اما نکته‌ای که تعلیق این جنس از فیلم‌ها را می‌تواند در ساحتی دیگر به ما ارائه کند، مربوط به دوراهی‌ها یا چند راهی‌های اخلاقی‌ای می‌شود که آدم‌های جهان داستان درگیر آن‌ها می‌شوند و باید تصمیم بگیرند که در کدام مسیر پا می‌گذارند، اینجا نقطه تفاوت این فیلمنامه‌ها با سایر فیلمنامه‌های همدسته است، جایی که تعلیق در حال به اوج رسیدن است، اما آدم‌ها در میانه این التهابات، درگیر تصمیم‌گیری سختی شده‌اند و باید از آن عبور کنند، همین مبحث اخلاقی، باعث می‌شود تا این فیلم‌ها تمام‌وقت به جامعه زمانه خود وصل شوند و در اصطلاح به ساحت درام‌های اجتماعی پا بگذارند.

جمع بندی

در این مطلب از مجله مستر دیالوگ با معرفی و نقد فیلم علت مرگ نامعلوم همراه شما بودیم. این اثر به کارگردانی علی زرنگار به عنوان یک درام جاده‌ای که اولین فیلم بلند او محسوب می‌شود، ساخته شد. از نظر ما علت مرگ نامعلوم به جرات می‌توان گفت که یکی از جذاب‌ترین آثار برای افرادی است که فیلم‌های درام و معمایی می‌پسندند.

درنهایت خوشحال می‌شویم که برای ما در بخش نظرات بنویسید: آیا شما سینمایی علت مرگ نامعلوم را تماشا کرده‌اید؟ به نظر شما نقاط قوت و ضعف این فیلم چه بودند؟ لطفا نظرات خود را با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.