در این مطلب به بررسی تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر می‌پردازیم. تفاوت‌هایی که هریک برای طرفداران این مجموعه در نوع خودش جالب و عجیب خواهد بود.
اگر همین حالا یک دوربین فیلمبرداری بردارید و به دل خیابان زده و با مردم مصاحبه کنید، تعداد انگشت شماری از افراد را پیدا خواهید کرد که تا به حال به تماشای فیلم های هری پاتر ننشسته باشند. اکثر مخاطبین دنیای سینما حداقل یکی از قسمت‌های این مجموعه علمی-تخیلی و فانتزی را تماشا کرده‌اند. این مجموعه که از روی سری کتاب‌هایی با همین عنوان با قلم خانم جی کی رولینگ ساخته شده است، توانسته تا در سرتاسر جهان در طول سالیان متمادی طرفداران زیادی برای خود ایجاد کند. طرفداران فیلم های هری پاتر به قدری کشته و مرده این مجموعه سینمایی هستند که از تمام جزییات ریز و درشت کتاب‌ها و فیلم‌های این مجموعه اطلاع دارند و ساعت‌ها وقت خود را مشغول خواندن و تماشا کردن آن‌ها کرده‌اند.
در ادامه، به بررسی کلیدی‌ترین تفاوت بین کتاب ها و فیلم های هری پاتر خواهیم پرداخت. هدف ما این است که با دیدی دقیق‌تر، این دو روایت از دنیای سرگرم کننده جادو را با هم مقایسه کنیم و ببینیم کدام بخش‌ها تغییر کرده‌اند، چه چیزهایی حذف شده‌اند و این تغییرات چه تأثیری بر داستان داشته‌اند. پس با مجله سینمایی مستر دیالوگ در این مسیر فانتزی و نوستالژیک همراه شوید.
تفاوت های بین کتاب و فیلم های هری پاتر
مجموعه فیلم‌های هری پاتر با اکران نخستین قسمت خود، یعنی «هری پاتر و سنگ جادو»، در تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۱ (برابر با ۲۵ آبان ۱۳۸۰) آغاز شد و پس از ده سال، با نمایش قسمت دوم فیلم یادگاران مرگ در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۱ (۲۴ تیر ۱۳۹۰)، به پایان رسید. در طی این بازه زمانی، هشت فیلم از این دنیای جادویی به روی پرده سینما رفتند و میلیون‌ها بیننده در سراسر جهان را مجذوب خود کردند. اکنون که خبرهای مختلفی از سریال جدید هری پاتر منتشر می‌شود، وقت آن رسیده که تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر را دقیق‌تر بررسی کنیم.
تفاوت ظاهری هرماینی و اما واتسون
در میان بازیگران اصلی مجموعه فیلم های هری پاتر، شاید تفاوت ظاهری اما واتسون با توصیف شخصیت هرماینی در کتاب‌ها بیش از دیگران به چشم بیاید. در کتاب های هری پاتر، هرماینی دختری با موهایی پر و فرخورده، دندان‌هایی بزرگ و جلو آمده و صورتی پوشیده از کک‌ومک است. حتی شاید جالب باشد بدانید که در جلد چهارم، به‌کمک جادو، تغییراتی در وضعیت دندان‌هایش ایجاد می‌شود. با این حال چهره‌ای که در فیلم‌ها از شخصیت هرماینی می‌بینیم، فاصله زیادی با این توصیف دارد؛ چرا که اما واتسون با ظاهر مرتب و جذابش، تصویر کاملاً متفاوت و دل‌نشین‌تر از هرماینی واقعی ارائه داد.
زندگی متفاوت هری در خانه دورسلی‌ها
با تماشای فیلم های هری پاتر، به‌وضوح می‌توان دید که سازندگان علاقه چندانی به طولانی کردن بخش‌هایی از داستان که مربوط به خانه‌ی خانواده دورسلی است نداشته‌اند. در هر قسمت اگر دقت کنیم متوجه خواهیم شد که داستان فیلم خیلی سریع وارد فضای مدرسه‌ی جادوگری هاگوارتز می‌شود و زندگی روزمره و خسته‌کننده‌ی هری در خانه‌ی خاله و شوهرخاله‌اش، خیلی مختصر یا حتی حذف می‌شود. این موضوع به حدی چشمگیر به تصویر کشیده شده است که بسیاری از مخاطبین فیلم‌های هری پاتر باور دارند که سکانس‌های خانواده دورسلی بسیار خسته کننده است!
با این حال شاید جالب باشد بدانید که همین نحوه متفاوت به تصویر کشیدن حال و هوای خانواده دورسلی، جزو کلیدی ترین تفاوت بین کتاب ها و فیلم های هری پاتر است. این موضوع در کتاب‌ها نه‌تنها مفصل‌تر بیان شده بلکه گاهی شامل اطلاعات و جزئیاتی کلیدی است که درک بهتر شخصیت هری و شرایط او را ممکن می‌کنند.
برای مثال، در فیلم هری پاتر و سنگ جادو، اولین مواجهه‌ی هری با هاگرید و فهمیدن اینکه او یک جادوگر است، بسیار فشرده و سریع روایت می‌شود. با این حال در کتاب، این اتفاق دقیقاً در روز تولد هری، یعنی ۳۱ ژوئیه رخ میدهد و جزئیات بسیار جالب و بیشتری دارد. هری و هاگرید پس از این اتفاق باهم به کوچه دیاگون می‌روند تا هری وسایل موردنیازش برای ورود به مدرسه جادوگری هاگوارتز را تهیه کند. سپس هاگرید او را به ایستگاه کینگزکراس می‌برد تا با قطار به مدرسه برود. حالا بیایید دوباره به فیلم‌های هری پاتر بازگردیم، آیا چنین جزئیاتی در فیلم رعایت شده است؟!
راز نقشه غارتگر؛ تفاوت مهم بین فیلم و کتاب هری پاتر
در قسمت سوم سری فیلم های علمی تخیلی هری پاتر، دانش آموزان هاگوارتز برای رفتن به دهکده هاگزمید نیاز دارند تا رضایت والدینشان را جلب کنند. با این حال هری در ادامه نمی‌تواند رضایت ورنون را جذب کند و از این اردو جا می‌ماند. در همین حین فرد و جورج به او نقشه‌ای می‌دهند که بر روی آن تمامی قسمت‌های مخفی و نقاط پوشیده مدرسه هاگوارتز، دانش آموزان و مسئولین مشخص شده است. با این حال هیچ توضیح دقیقی به او درمورد نقشه داده نمی‌شود. اما وقتی که کتاب های هری پاتر را ورق می‌زنیم متوجه می‌شویم که صاحبین این نقشه مرموذ، جیمز پاتر، سیریوس بلک، ریموس لوپین و پیتر پتی‌گرو بوده‌اند که قصد داشتند تا هنگامی که ماه کامل می‌شود لوپین را مخفی و به او کمک کنند.
تفاوت خواب هری در اولین شب حضورش در هاگوارتر
در کتاب هری پاتر و سنگ جادو بخشی از داستان وجود دارد که در فیلم کاملاً نادیده گرفته شده، در حالی که از نظر روایی اهمیت زیادی دارد. شاید بگویید که فیلم‌ها نباید به اندازه نسخه کتاب طولانی شوند به همین جهت کارگردان‌ها و فیلمنامه نویسان جزئیاتی را از دل داستان کوتاه می‌کنند؛ اما اجازه دهید تا این مورد را توضیح دهیم و بعد خودتان درمورد این تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر نتیجه گیری کنید.
در نخستین شب اقامت هری در هاگوارتز، او خوابی عجیب و پرمعنا می‌بیند؛ خوابی که نه‌فقط در روند اتفاقات همان کتاب، بلکه در شکل‌گیری بستر ذهنی کل مجموعه نیز تأثیرگذار است. در این رؤیا، هری می‌بیند که دستاری، که در واقع همان عمامه پروفسور کوییرل است، بر سر دارد و نمی‌تواند آن را از خود جدا کند. این دستار به او القا می‌کند که از گریفیندور فاصله بگیرد و به اسلیترین بپیوندد؛ پیشنهادی که بعدا متوجه خواهیم شد که ریشه در تردیدها و دوگانگی‌های درونی و همیشگی هری دارد. در ادامه‌ی خواب، چهره دریکو مالفوی با تغییراتی مرموز، به پروفسور اسنیپ بدل می‌شود! این ترکیبات نمادین که از شخصیت‌ها در دل خواب وجود دارد، در حقیقت نشانه‌ای از ارتباط عمیق و ناخودآگاه میان هری و لرد ولدمورت است؛ پیوندی که در بخش‌های بعدی داستان اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند.
این بخش از روایت کتاب های هری پاتر با وجود آن‌که سرنخ‌های خوبی درمورد جزئیات داستان به مخاطب میدهد، در فیلم به‌طور کامل حذف شده است؛ تصمیمی که باعث شده نوعی گم گشتگی و از دست رفتن اصالت در شخصیت هری پاتر در فیلم نسبت به کتاب شاهد باشیم.
اگر به فیلم های اقتباسی و فانتزی علاقه دارید، بیشتر بخوانید: دانلود فیلم اُز بزرگ و قدرتمند؛ اقتباسی کمتر دیده شده از سام ریمی
آشپزخانه جادویی هاگوارتز
شاید اگر بدانید که یک آشپزخانه چه تفاوت بزرگی میان فیلم و کتاب های هری پاتر ایجاد کرده است، از شدت تعجب برق از سرتان بپرد! در واقع یکی از اسرار جالب مدرسه هاگوارتز که در دل فیلم های هری پاتر به نمایش درنیامده، نحوه سرو غذا در سالن اجتماعات بود. اگر به یاد بیاوریم، در فیلم به طرز جادویی غذاها در مقابل دانش آموزان و معلمان قرار می‌گرفت که صد البته در نوع خودش جالب بود؛ اما این موضوع در کتاب به شکل متفاوتی روایت شده بود.
در جلد چهارم مجموعه کتاب های هری پاتر، جزئیات تازه‌ای از ساختار و فضای هاگوارتز برای خواننده روشن می‌شود. یکی از این نکات جالب، وجود آشپزخانه‌ای پنهان درست در زیر سالن اصلی غذاخوری یا همان سالن اجتماعات است. در این آشپزخانه، گروهی از الف‌های خانگی به‌طور شبانه روزی مشغول آماده‌سازی وعده‌های غذایی برای دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه هستند. این موجودات با مهارتی جادویی، غذاها را در ظروفی مشابه با آنچه در سالن اصلی دیده می‌شود سرو می‌کنند و در زمان معین، با استفاده از جادو، غذاها را مستقیماً به میزهای سالن اجتماعات منتقل می‌کنند!
نبرد نهایی هری پاتر و ولدمورت
نقطه عطف در تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر، نبرد نهایی هری و ولدمورت است. در نسخه‌های سینمایی مجموعه هری پاتر، آخرین نبرد میان هری و ولدمورت به‌شکلی خصوصی و تنش‌زا در فضای باز حیاط هاگوارتز به تصویر کشیده شده؛ نبردی که در سکوت و بدون حضور دیگر شخصیت‌ها به اوج می‌رسد و با پیروزی هری و نابودی ولدمورت پایان می‌یابد. این روایت، گرچه از نظر بصری دراماتیک است؛ اما با آنچه در کتاب روایت شده، زمین تا آسمان تفاوت دارد.
تفاوت چشمگیر و جالب در تفاوت میان فیلم و کتاب هری پاتر جایی است که در رمان هری پاتر و یادگاران مرگ، دوئل نهایی میان این دو نه در خلوت، بلکه در قلب سالن اجتماعات هاگوارتز و در مقابل چشمان تمامی بازماندگان نبرد صورت می‌گیرد. هری، با شجاعت تمام، در حضور دانش‌آموزان، معلمان، و اعضای محفل ققنوس، با ولدمورت روبه‌رو می‌شود و پیش از آغاز مبارزه، حقایقی را با صدای بلند افشا می‌کند. او در مقابل همه از فداکاری مادرش که باعث شد طلسم ولدمورت روی او اثر نکند، تا وفاداری اسنیپ به دامبلدور و اینکه صاحب واقعی ابرچوب‌دستی کسی نیست جز خودش، توضیح میدهد.
شاید جالب باشد بدانید که در کتاب در ادامه هری تلاش می‌کند تا ولدمورت را متقاعد کند که دست از جنگ بردارد؛ اما ولدمورت که احساس می‌کند غرورش خدشه‌دار شده است، این پیشنهاد را رد می‌کند. در نهایت، در برابر نگاه‌های پراضطراب و امید تمام حاضران، ولدمورت در یک دوئل واقعی و پرمعنا شکست می‌خورد. در واقع جی کی رولینگ با چنین پایانی قصد داشت تا نشان دهد حتی در تاریک‌ترین لحظات که آتش جنگ فراگیر می‌شود، حدال تلاشی برای ایجاد صلح می‌تواند مفید باشد.
داستان بارتی کراوچ جونیور
در فیلم هری پاتر و جام آتش می‌بینیم که آلستور مودی در واقع بارتی کراوچ جونیور است که با معجون تغییر چهره، خودش را جای مودی جا زده و پشت پرده‌ی تمام اتفاقات مسابقه سه‌جادوگر بوده است. با این حال نکته مهمی درمورد نحوه فرار بارتی از آزکابان وجود دارد که فیلم به آن اشاره‌ای نمی‌کند. در کتاب توضیح داده می‌شود که هنگامی‌که مادر بارتی به دیدنش می‌آید، او با کمک معجون تغییر چهره جای خود را با مادرش عوض و از زندان فرار می‌کند. حال مادر او برای همیشه در قالب چهره بارتی در زندان می‌ماند و سرانجام در زندان جان خود را از دست میدهد.
ریتا اسکیتر تفاوتی کلیدی میان فیلم و کتاب هری پاتر
در فیلم هری پاتر و جام آتش، ریتا اسکیتر، خبرنگار جنجالی مجله Daily Prophet حضوری پررنگ و تأثیرگذار دارد؛ اما بد نیست بدانید که سرنوشت او که در کتاب با دقت توضیح داده شده، در فیلم نادیده گرفته می‌شود. برخی از منتقدین مجموعه هری پاتر باور دارند که این تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر جزو تفاوت‌هایی است که نباید نادیده بگیریم!
در پایان کتاب چهارم، هرماینی کشف می‌کند که ریتا یک Animagus ثبت‌نشده است که می‌تواند به سوسک تبدیل شود؛ رازی که دلیل دسترسی او به اطلاعات خصوصی و اغراق‌شده را فاش می‌کند. هرماینی باهوش از این راز به‌عنوان اهرم فشار استفاده و او را تهدید می‌کند که اگر یک سال کامل از هری دوری نکند و دیگر شایعه‌ای درباره‌اش منتشر نکند، این موضوع را علنی خواهد کرد. درست پس از چنین اتفاقی، در کتاب پنجم می‌خوانیم که هرماینی از اطلاعاتی که علیه ریتا دارد استفاده می‌کند و او را تهدید می‌کند که اگر می‌خواهد اطلاعاتی افشا نشود باید با هری درمورد بازگشت ولدمورت مصاحبه کند. هیچ کدام از این جزئیات و علی الخصوص نکاتی که درمورد هویت ریتا اسکیتر وجود دارد در فیلم به نمایش گذاشته نمی‌شود.
کادو هری به فرد و جورج
در مجموعه فیلم های هری پاتر، هیچ اشاره‌ای به پاداش مسابقات سه‌جادوگر و تصمیم هری درباره آن نمی‌شود؛ اما این موضوع یکی از مهم ترین تفاوت ها بین کتاب ها و فیلم های هری پاتر است.
در کتاب جام آتش آمده است که هری پس از پیروزی در مسابقه از وزارت سحر و جادو هزار گالیون جایزه دریافت می‌کند. با این حال، به دلیل مرگ تلخ سدریک دیگوری که شریک او در این رقابت بود، هری هیچ علاقه‌ای به خرج کردن این پول ندارد. او در نهایت تصمیم می‌گیرد کل مبلغ را به فرد و جورج ویزلی هدیه دهد تا بتوانند فروشگاه شوخی و سرگرمی مورد علاقه‌شان را راه‌اندازی کنند. چنین جزئیات جذابی در تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر، نگاه ظریف جی کی رولینگ به شخصیت هری پاتر را نشان میدهد.
آیا می‌دانستید که فلیچ جادوگر نبود؟
سرایدار بدخلق هاگوارتز یعنی فلیچ یک اسکوییب بود! بله درست است، این نکته یکی از مهم‌ترین نکاتی است که هرگز در فیلم های هری پاتر به آن اشاره‌ای نشده است. به طور کلی در کتاب‌ها آمده که اسکوییب‌ها افراد جادوگرزاده‌ای بودند که علی‌رغم جادوگر بودن والدینشان، خودشان از قدرت‌های جادویی تهی بودند.
جمع بندی
تفاوت فیلم و کتاب هری پاتر نشان میدهد که اقتباس از آثار ادبی چه چالش‌هایی را با خود به همراه دارد. اگرچه فیلم‌های هری پاتر به خوبی تلاش کرده‌اند تا شالوده و ایده کلی داستان را حفظ کنند؛ اما جزئیات عمیقی میان فیلم و کتاب وجود دارد که در این بلاگ پست از مجله سینمایی مستر دیالوگ تنها به ده عدد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کردیم. اگر از طرفداران دنیای هری پاتر هستید و دوست دارید تا اطلاعات دقیق‌تر و عمیق‌تری درمورد داستان داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم که پیش از انتشار سریال جدید هری پاتر، مجموعه کتب این اثر دوست داشتنی را مطالعه کنید.
درنهایت خوشحال می‌شویم برای ما بنویسید که کدام یک از نکات گفته شده برای شما جالب‌تر بود؟ اگر کتاب‌ها را خوانده‌اید، چه تفاوت‌های مهم دیگری میان فیلم و کتاب هری پاتر به چشمتان خورده است؟ منتظر کامنت‌های ارزشمند شما دوست داران دنیای سینما هستیم.
در حال ثبت امتیاز، لطفا منتظر بمانید
چقدر جالب که ظاهر هرماینی با فیلم متفاوته ولی خب به نظر من هرماینی با بازی و چهره اما واتسون جذاب تره